پیش‌بینی گروه‌های آمیلوزی بالا و متوسط بر اساس خصوصیات فیزیکوشیمیایی نشاسته در ژنوتیپ‌های برنج (Oryza sativa L.)

author

  • اله قلی پور, مهرزاد استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
Abstract:

به منظور بررسی رابطه بین میزان آمیلوز دانه، دمای ژلاتینی شدن و خصوصیات ویسکوزیتی و شناسایی شاخص‌های شناسایی گروه‌های آمیلوزی متوسط و بالا در ژنوتیپ‌های برنج، تعداد 40 رقم و لاین خالص از دو گروه آمیلوز بالا و آمیلوز متوسط در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال 1394 و 1395 در موسسه تحقیقات برنج کشور – رشت مورد ارزیابی قرار گرفتند. خصوصیات فیزیکوشیمیایی دانه (میزان آمیلوز و دمای ژلاتینی‌شدن) و خصوصیات ویسکوزیتی شامل حداکثر چسبندگی، حداقل چسبندگی، فروریختگی، چسبندگی نهایی، پس‌روی چسبندگی و نرمی و ثبات ژل با استفاده از دستگاه رپید ویسکوآنالایزر بر حسب واحد RVU (Rapid Visco Unit) اندازه‌گیری شدند. نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای به روش حداقل واریانس وارد نشان داد که 40 ژنوتیپ برنج بر اساس خصوصیات ویسکوزیتی و دمای ژلاتینی شدن مجدداٌ در دو گروه طبقه‌بندی شدند. گروه اول شامل 19 ژنوتیپ با محتوای آمیلوز بالا و گروه دوم شامل 21 ژنوتیپ با محتوای آمیلوز متوسط بودند. طبقه‌بندی ژنوتیپ‌ها بر اساس خصوصیات ویسکوزیتی و دمای ژلاتینی شدن، مشابه گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها بر اساس میزان آمیلوز دانه بود. نتایج حاصل از تجزیه تابع تشخیص به روش رگرسیون گام به گام نشان داد که تنها چسبندگی نهایی و دمای ژلاتینی‌شدن نقش 100 درصدی در تفکیک دو گروه آمیلوز بالا و متوسط داشته و با ارزش ویژه 35/56، موثرترین خصوصیات برای تشخیص دو گروه بودند. چسبندگی نهایی و دمای ژلاتینی‌شدن نسبت به اندازه‌گیری مستقیم آمیلوز آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر بوده و در زمان کوتاه‌تری انجام شده و در تفکیک و انتخاب ژنوتیپ‌های جدید برای محتوای آمیلوز متوسط و آمیلوز بالا قابل استفاده است. ارزیابی خصوصیات ویسکوزیتی نشاسته و دمای ژلاتینی شدن در ترکیب با روش‌های آماری چندمتغیره، یک روش کاربردی آسان و کم هزینه محسوب می‌شود که دارای پتانسیل خوبی برای طبقه‌بندی ژنوتیپ‌های برنج است و می‌توان از این روش در برنامه‌های اصلاحی جهت دستیابی به ارقام جدید با کیفیت مناسب دانه استفاده کرد. با توجه به مدل رگرسیونی برازش شده، پیش‌بینی میزان آمیلوز متوسط تا بالا با توجه به ارزش چسبندگی نهایی در دامنه 25/493-50/290 بر حسب واحد RVU، با ضریب تبیین 97 درصد امکان‌پذیر می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خصوصیات چسبندگی نشاسته: شاخص‎های جدید جهت ارزیابی کیفیت پخت ارقام برنج (Oryza sativa L.)

اصلاح و معرفی ارقام کیفی یکی از مهمترین اهداف بهنژادی برنج در ایران است. برای ارزیابی کیفیت پخت برنج از شاخص‎هایی مانند مقدار آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن و قوام ژل استفاده م‎‌شود. با این حال، ارقام زیادی وجود دارند که از نظر این شاخص‎ها کاملاً مشابه هستند، اما کیفیت پخت متفاوتی دارند. به نظر میرسد که خصوصیات چسبندگی نشاسته نیز در کیفیت پخت ارقام برنج موثر باشد. در این پژوهش، تعداد شش رقم برنج...

full text

ارزیابی تنوع مولکولی ژنوتیپ‌های برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره همبسته با خصوصیات زراعی و فیزیکوشیمیایی دانه

به منظور ارزیابی تنوع مولکولی و طبقه‌بندی ژنوتیپ‌های برنج، تعداد 94 ژنوتیپ برنج موجود در کلکسیون موسسه تحقیقات برنج کشور مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این آزمایش از52 جفت آغازگر ریزماهواره‌ پیوسته با ژن‌های کنترل‌کننده خصوصیات مهم زراعی و فیزیکوشیمیائی دانه برنج با توزیع نسبتا یکنواخت روی 12 جفت کروموزوم برنج استفاده شد. در این آزمایش، تعداد آلل‌های چندشکل 361 آلل با متوسط 750/4 آلل در هر مکان ژ...

full text

خصوصیات چسبندگی نشاسته: شاخص‎های جدید جهت ارزیابی کیفیت پخت ارقام برنج (oryza sativa l.)

اصلاح و معرفی ارقام کیفی یکی از مهمترین اهداف بهنژادی برنج در ایران است. برای ارزیابی کیفیت پخت برنج از شاخص‎هایی مانند مقدار آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن و قوام ژل استفاده م‎ شود. با این حال، ارقام زیادی وجود دارند که از نظر این شاخص‎ها کاملاً مشابه هستند، اما کیفیت پخت متفاوتی دارند. به نظر میرسد که خصوصیات چسبندگی نشاسته نیز در کیفیت پخت ارقام برنج موثر باشد. در این پژوهش، تعداد شش رقم برنج...

full text

ارزیابی تنوع ژنتیکی لاین‌های نوترکیب برنج (Oryza sativa L.) بر اساس برخی صفات کمّی و کیفی

Given the importance of rice for food and its strategic position in the global food security, it is necessary the comprehensive study of the diversity of its germplasm to achieve high performance, quality and other important economic and agronomic traits. For this purpose, 137 rice recombinant lines from F6 population derivated from Tarom Deilamani and Saleh cultivars as maternal and paternal p...

full text

تجزیه ارتباط و ساختار بخشی از ذخایر ژنتیکی برنج (Oryza sativa L.) بر اساس نشانگرهای ریزماهواره

ارزش اقتصادی یک رقم به صفات مختلف آن بستگی دارد و از این­رو اطلاع دقیق از رفتار ژنتیکی و شناسایی مکان­های ژنومی دخیل در کنترل این صفات می­تواند به به­نژادگر در اصلاح ارقام کمک کند. در این تحقیق، ارتباط و پیوستگی بین 25 نشانگر ریزماهواره با برخی از صفات مهم زراعی و مرفولوژیک در 121 لاین و رقم مختلف برنج از طریق مدل­های ارتباط­یابی شامل مدل خطی عمومی (GLM) و مدل خطی مخلوط (MLM) با استفاده از نرم­...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 2

pages  139- 150

publication date 2018-11

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023